W jaki sposób żywność pochodzenia roślinnego zmniejsza ryzyko cukrzycy typu 2?

Wyższe spożycie lignanów znajdujących się w produktach pochodzenia roślinnego – takich jak nasiona, produkty pełnoziarniste, niektóre owoce i warzywa oraz kawa, herbata i kakao – wiąże się ze zmniejszonym ryzykiem cukrzycy typu 2. Szczególnie dotyczy to osób z otyłością lub kobiet przed menopauzą. 

Lignany, związki polifenolowe obfitujące w żywność pochodzenia roślinnego, są głównym źródłem fitoestrogenów w dietach zachodnich i wiążą się ze zmniejszonym ryzykiem chorób kardiometabolicznych, ale względne powiązania poszczególnych lignanów z cukrzycą typu 2 (T2D) były nieznane.

Naukowcy ocenili powiązania między ryzykiem cukrzycy typu 2 a spożyciem całkowitych i czterech podstawowych lignanów, wykorzystując dane 201 111 uczestników (średni wiek, 44,7 roku; 80,2 proc. kobiet; 96,7 proc. osób rasy białej) z trzech dużych prospektywnych kohort amerykańskich z ponad 30-letnim stażem obserwacji. Badacze przeanalizowali także związek między spożyciem lignanów a A_1c u 496 uczestników z badania Men's Lifestyle Validation Study (MLVS).

W przypadku trzech dużych kohort spożycie lignanów (całkowite, secoisolariciresinol, matairesinol, pinoresinol i lariciresinol) oceniano za pomocą zwalidowanego kwestionariusza częstotliwości spożywania pokarmów aktualizowanego co 2–4 lata i podzielonego na kwintyle.

W przypadku MLVS dietę oceniano za pomocą dwóch zestawów zapisów diety 7-dniowej i przedstawiono jako procentowe zmiany A_1c dla liniowego wzrostu spożycia lignanu. Incydent T2D został potwierdzony za pomocą testów diagnostycznych, objawów, leków hipoglikemizujących, podwyższonego poziomu glukozy za pomocą kilku pomiarów.

W trzech kohortach zarejestrowano 20 291 przypadków cukrzycy typu 2 w pełnej obserwacji.

Wyższe spożycie lignanów całkowitych i indywidualnych, z wyjątkiem laricyresinolu, wiązało się z 8–27 proc. niższymi incydentami cukrzycy typu 2 (przybliżony współczynnik ryzyka [HR], 0,72–0,93).

Spośród poszczególnych lignanów secoisolariciresinol (ale nie inne) wykazał istotną odwrotną zależność z ryzykiem cukrzycy typu 2 wśród osób o wskaźniku masy ciała ≥30 (HR, 0,75; 95 proc. CI, 0,71–0,79) i kobiet przed menopauzą (HR, 0,67; 95 proc. CI, 0,65–0,69). Spożycie lignanów w diecie oceniane na podstawie 7-dniowych zapisów diety w MLVS wiązało się z niższymi poziomami A_1c (zmiany procentowe w zakresie od –0,92 proc. do –1,50 proc.).

– Nasze odkrycia podkreślają znaczenie zdrowej diety roślinnej bogatej w pokarmy zawierające lignan, w tym produkty z siemienia lnianego, produkty pełnoziarniste i kawę dla pierwotnej profilaktyki cukrzycy typu 2 – wskazali autorzy.

Badanie zostało opublikowane w magazynie „JAMA Network Open”.