Czy rak wyrostka robaczkowego ma różne podtypy molekularne?

Kompleksowa analiza molekularna przeprowadzona u pacjentów z gruczolakorakiem wyrostka robaczkowego ujawniła różne podtypy molekularne nowotworu. Wskazuje to na zróżnicowaną charakterystykę kliniczną i biologiczną. Odkrycie to może pomóc w podejmowaniu decyzji terapeutycznych.

Określone przez naukowców podtypy to: podtyp indolentny z mutacją RAS / dzikim typem genu GNAS / dzikim typem genu TP53; podtyp wykazujący oporność na chemioterapię z dominującą mutacją GNAS; oraz podtyp agresywny, wysoce aneuploidalny z dominującą mutacją TP53. Różne podtypy molekularne wykazują zróżnicowaną charakterystykę kliniczną i biologiczną, co może pomóc w podejmowaniu decyzji terapeutycznych dotyczących przeprowadzenia operacji cytoredukcyjnej i/lub terapii systemowej.

Gruczolakoraki wyrostka robaczkowego obejmują grupę rzadkich nowotworów, które stanowią około 1 proc. wszystkich nowotworów złośliwych przewodu pokarmowego. Na podstawie cech histologicznych gruczolakoraków wyrostka robaczkowego wyróżnia się różne podtypy: najczęstszy gruczolakorak śluzowy, gruczolakorak z komórek kubkowych i gruczolakorak jelitowy lub o typie gruczolaka jelita grubego.

Gruczolakoraki wyrostka robaczkowego zwykle leczy się, opierając na algorytmach stosowanych w raku jelita grubego, często z rozległymi operacjami cytoredukcyjnymi.

U wielu pacjentów gruczolakoraki wyrostka robaczkowego z przerzutami wykazują wieloletni, powolny przebieg, z niewielką masa guza w otrzewnej. W tej grupie pacjentów możliwe są długie przerwy w leczeniu po zabiegach cytoredukcyjnych. Z kolei u innych pacjentów nowotwory o podobnych cechach histologicznych wykazują agresywny przebieg, są nieoperacyjne i nie odpowiadają na chemioterapię, a przeżycie całkowite (OS) jest w tej grupie krótkie. Biorąc pod uwagę ograniczenia cech histopatologicznych gruczolakoraka wyrostka robaczkowego jako czynnika predykcyjnego terapii, przeprowadzono analizę zmian genomowych i próbę określenia związku między podtypem molekularnym a przebiegiem klinicznym.

Analizując współwystępowanie mutacji w genach GNAS, RAS i TP53 w 164 śluzowych gruczolakorakach wyrostka robaczkowego, w 24 wykazano przewagę mutacji RAS (mutacja RAS / dziki typ genu GNAS / dziki typ genu TP53). Żaden pacjent z tym podtypem molekularnym nie zmarł z powodu nowotworu, a OS w tej podgrupie uległ znacznej poprawie w porównaniu z pacjentami z podtypem z dominującą mutacją GNAS (p = 0,05) i dominującą mutacją TP53 (p = 0,004).

Podtyp z dominującą mutacją TP53 wykazywał wysoki stopień aneuploidii, która była niezależnym czynnikiem złego rokowania (p = 0,001). Ta obserwacja dotyczyła wszystkich podtypów gruczolakoraka wyrostka robaczkowego z przerzutami. U pacjentów z tym podtypem molekularnym wykazano mniejszą masę guza w otrzewnej (p = 0,04) i ograniczone naciekani zrębu (p <0,001) w porównaniu z guzami z dominującą mutacją GNAS lub TP53. Pacjenci z dominującą mutacją RAS lepiej reagowali na chemioterapię pierwszego rzutu (50 proc.) w porównaniu z podtypem z dominującą mutacją GNAS (6 proc.; p = 0,03).

Uzyskane wyniki poszerzają wiedzę dotyczącą znaczenia charakterystyki molekularnej jako czynnika wpływającego na tworzenie przerzutów w przebiegu gruczolakoraka wyrostka robaczkowego oraz jej potencjalnej wartości w planowaniu leczenia.

Opracowanie: dr n. med. Katarzyna Stencel